Mimari tasarımlarda simetri denince akla ilk gelen şey genellikle görsel denge ve estetik uyumdur. Ancak iş sadece dış görünüşle sınırlı değil!
Plan simetrisi, sadece göz zevki değil, aynı zamanda yapısal güvenlik açısından da büyük önem taşır. 
Peki simetrik planlar neden bu kadar önemli? Ve gerçekten “güzel görünsün diye mi” yoksa “yıkılmasın diye mi” tercih ediliyor? Gelin birlikte inceleyelim 👇

🧱 Plan Simetrisi Nedir?

Plan simetrisi, bir yapının mimari planında kütle, taşıyıcı sistem ve boşlukların belli bir eksen etrafında dengeli dağıtılmasıdır.

📐 Bu simetri:

• Ayna simetrisi (sağ-sol veya ön-arka)

• Döndürme simetrisi (daire etrafında eş merkezli) şeklinde olabilir.

🎨 Estetik Yönü: Göz Zevkine Hitap

İnsan gözü doğası gereği dengeye ve düzene yönelir.
Simetrik planlar:

• Daha derli toplu görünür

• İçe sinen bir düzen duygusu yaratır

• Tarihi mimaride (Osmanlı, Roma, Antik Yunan) sıklıkla tercih edilmiştir

🕌 Örnek: Mimar Sinan’ın camilerinde mükemmel plan simetrisi vardır. Bu sayede yapı sadece sağlam değil, heybetli ve dengeli görünür.

🛠️ Yapısal Yönü: Deprem Performansı ve Denge

Estetik bir tercih gibi görünen simetri, aslında yapısal performans açısından da çok kritik!

🔧 Simetrik planlar:

✔️ Deprem yüklerini dengeli dağıtır
✔️ Torsiyonel (burulma) hareketleri azaltır
✔️ Taşıyıcı sistem elemanlarına eşit yük bindirir
✔️ Yanal ötelenme ve burulma riskini düşürür

❌ Asimetrik planlarda ise:

• Yükler bir tarafa yoğunlaşabilir

• Depremde binanın bir tarafı fazla hareket ederken diğer tarafı sabit kalabilir

• Bu da dönme, burulma ve yapının “çökme mekanizmasına” girmesiyle sonuçlanabilir

🧠 Özellikle zemin yumuşaksa ya da bina yüksekse, plan simetrisi hayati önem taşır.

🏢 Modern Mimarlık ve Simetrinin Terk Edilişi

Günümüzde modern mimarlıkta, özgünlük adına bazen simetri geri plana atılabiliyor.
Fakat bu durumda devreye hesaplı mühendislik girmeli.

💡 Unutulmamalı: Simetri şart değil, denge şart!

Asimetrik bir yapı da güvenli olabilir, ama bunun için:

• Taşıyıcı sistem iyi analiz edilmeli

• Deprem yükleri doğru modellenmeli

• Donatı ve malzeme dağılımı dengelenmeli

🏗️ Simetri = Kolaylık + Güvenlik

Mühendislik açısından simetri şu avantajları sağlar:

• Hesaplamalar daha hızlı ve net yapılır

• Malzeme dağılımı daha eşit olur

• Şantiye uygulaması kolaylaşır

• İnşaat süresi kısalır, hata payı azalır

👷‍♀️ Yani simetrik plan, hem tasarım hem uygulama açısından bir bonus gibidir.

📌 Sonuç: Estetikten Öte, Mühendislikte de Değerli

“Simetri sadece göz içindir” diyorsanız, bir daha düşünün!
Çünkü simetrik yapılar hem estetik, hem ekonomik, hem de depremde daha güvenlidir.

🎯 Elbette her yapı simetrik olmak zorunda değil…
Ama tasarımda görsel dengeyle yapısal dengeyi birlikte düşünmek, en sağlıklı yaklaşım olacaktır.

SDR Mühendislik olarak İstanbul ve Kocaeli’de yapmış olduğumuz projelerde simetrik planlara önem veririz. Bu sebeple Darıca Müteahhit ve Gebze Müteahhitler kategorisinde bir numarayız.